O słuchu

Ludzkie ucho odpowiedzialne jest za słyszenie oraz utrzymywanie równowagi – te dwie funkcje są ze sobą ściśle powiązane.

Wszystkie części ucha odpowiedzialne za słyszenie składają się na układ zwany narządem słuchu, jest on w swojej budowie bardzo skomplikowany. Potrafi rozkodować i przedstawić nam środowisko dźwięków, w którym się znajdujemy oraz umożliwia rozumienie mowy. Analogicznie, cały układ umożliwiający utrzymywanie równowagi nazywany jest narządem równowagi.

Oto niektóre z procesów, za które odpowiedzialne są nasze uszy:

• Pomagają nam w lokalizowaniu dźwięków, „mówią” z którego kierunku one dobiegają.
• Pozwalają rozróżnić dźwięki ważne od tych, które nie mają większego znaczenia. Dlatego potrafimy zignorować np. tykanie zegara bądź szum wentylatora; odgłosy te nie zakłócają naszego procesu słyszenia, ucho potrafi je doskonale odfiltrować.
• Określają wysokość (częstotliwość) dźwięków, dzięki czemu możemy odróżnić odgłos płaczącego dziecka (dźwięk wysokoczęstotliwościowy) od sygnału syreny okrętowej (dźwięk niskoczęstotliwościowy).
• Pozwalają rozróżnić dźwięki ciche i głośne.
• Pomagają rozpoznać źródło dźwięku, np. czy jest nim osoba mówiąca, czy pracujący silnik samochodowy itp.
• Informują nas, czy odgłosy do nas dobiegające są nam znajome czy też nie, np. czy woła nas ktoś z rodziny, kogo głos znamy od dawna, czy przywołuje nas ktoś nieznajomy

Jak zbudowane jest nasze ucho?

Ze względu na miejsce uszkodzenia drogi słuchowej wyróżniamy:

Niedosłuch przewodzeniowy, wynikający z uszkodzenia w obrębie części przewodzącej, a więc ucha zewnętrznego i środkowego. Charakteryzuje go uszkodzenie słuchu w stopniu lekkim lub umiarkowanym, o równomiernym ubytku słuchu dla wszystkich częstotliwości.

Niedosłuch odbiorczy, wynikający z uszkodzenia części odbiorczej, czyli ucha wewnętrznego, nerwu słuchowego i centralnej części drogi słuchowej, aż do ośrodków słuchowych w płatach skroniowych kory mózgowej. Charakteryzuje go nie tylko ubytek słuchu, ale i istotne zmiany jakości słyszenia. Uszkodzenie może być różnego stopnia – od lekkiego do głębokiego, ale charakteryzuje się najczęściej zróżnicowanym ubytkiem słuchu dla różnych częstotliwości. Powoduje to zmniejszenie możliwości słyszenia dźwięków, ale także zmianę widma akustycznego.

Niedosłuch mieszany, wynikający z jednoczesnego uszkodzenia struktur ucha środkowego i wewnętrznego. Jest efektem kombinacji przyczyn powodujących wystąpienie niedosłuchu przewodzeniowego i odbiorczego. Uszkodzenie słuchu może występować również w połączeniu z innymi dysfunkcjami. Do tych dysfunkcji możemy zaliczyć niepełnosprawność intelektualną (upośledzenie umysłowe), uszkodzenie wzroku, uszkodzenie narządu ruchu, zaburzenia zachowania oraz dysfazję rozwojową.

Konsekwencje wady słuchu.

Częstą konsekwencją utraty słuchu z medycznego punktu widzenia, są zaburzenia w zachowaniu. Wynika to bezpośrednio z faktu, iż uszkodzony narząd słuchu dostarcza do mózgu jedynie część informacji. Ogranicza to prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie, stwarzając często sytuacje, w których osoba dotknięta wadą słuchu zostaje wyizolowana ze środowiska ludzi słyszących. Uszkodzenie słuchu powoduje zahamowanie naturalnego rozwoju mowy, a co za tym idzie rozwoju słownictwa. W przypadku uszkodzeń słuchu u dzieci, obserwuje się zaburzenia zachowania takie jak nadpobudliwość czy agresywność, nieśmiałość granicząca z izolowaniem się od rówieśników. Dlatego niezmiernie ważne jest (szczególnie u dzieci) szybkie wykrycie wady słuchu.

Należy jednak pamiętać, że wszyscy – nawet osoby z poważną utratą słuchu, mogą poprawnie i bez przeszkód funkcjonować w społeczności. Taką możliwość daje im odpowiednio dopasowany aparat słuchowy. Tak więc z decyzją o używaniu aparatu słuchowego nie należy zwlekać.